Archikatedra Chrystusa Króla od blisko 70 lat dominuje nad panoramą Katowic. Monumentalna świątynia, której budowa trwała blisko 30 lat, jest największą archikatedrą w Polsce i świadkiem burzliwej historii regionu.
Początek historii sięga utworzenia diecezji katowickiej w 1925 roku, kiedy to jej pierwszym biskupem został August Hlond. Projekt archikatedry opracowali Zygmunt Gawlik i Franciszek Mączyński, a przewodniczącym komitetu budowy był ks. prałat Emil Szramek.
Prace ruszyły w 1927 roku. Symboliczna inauguracja odbyła się 5 czerwca 1927, gdy biskup Arkadiusz Lisiecki wykopał ziemię pod fundamenty. Do 1931 roku prace przy fundamentach trwały intensywnie; rok później wmurowano pierwszy kamień węgielny, a w 1934 roku fundamenty osiągnęły wysokość około 8 metrów. Priorytetem było wówczas prezbiterium, które ukończono w 1938 roku.
Wybuch II wojny światowej w 1939 roku zatrzymał prace. Okupanci nie zezwolili na kontynuację budowy ani na zabezpieczenie dotychczasowych wyników. Roboty wznowiono dopiero w maju 1946 pod kierownictwem ks. dr Rudolfa Adamczyka.
Lata 50. przyniosły kolejne trudności. Władze PRL utrudniały działania kościoła: doszło do wysiedleń biskupów, a ks. Adamczyk został aresztowany. Jego obowiązki przejął ks. Jan Piskorz, który, pod naciskiem władz, zmienił część planów architektonicznych. Pierwotna kopuła miała mierzyć 102 metry, ale ostatecznie jej wysokość została zmniejszona o 38 metrów, do obecnych 64 metrów.
Konsekracja świątyni odbyła się 30 października 1955. Dokonał jej biskup częstochowski Zdzisław Goliński, ponieważ trwające wysiedlenia uniemożliwiały obecność biskupów katowickich. Ukończenie katedry było efektem pracy społecznej wielu wiernych oraz kleryków Śląskiego Seminarium Duchownego.
Archikatedra Chrystusa Króla ma wymiary 101 metrów długości i 50 metrów szerokości; kubatura to blisko 120 tys. metrów sześciennych, co klasyfikuje ją do największych katedr w Polsce. Na fasadzie umieszczono troje drzwi i osiem kolumn, nad którymi widnieje napis „Soli Deo Honor Et Gloria” — Tylko Bogu cześć i chwała.
Świątynia reprezentuje styl klasycyzujący z odniesieniami do klasycyzmu i baroku. Wnętrze zaprojektował Mieczysław Król, a elementy rzeźbiarskie wykonał Jerzy Egon Kwiatkowski. Układ wnętrza oparty jest na centralnym ośmioboku otoczonym czterema kaplicami, całość utrzymana w stylistyce art deco. Nad ołtarzem głównym w prezbiterium znajduje się figura Chrystusa Króla.
Jan Paweł II odwiedził archikatedrę podczas swojej drugiej pielgrzymki do Polski. 20 czerwca 1983 roku spotkał się w katedrze z chorymi, udzielając im błogosławieństwa. Archikatedra wzniesiona w czasach niepokojów stała się powodem do dumy regionu. Jej kopuła na stałe wpisała się w krajobraz stolicy województwa śląskiego. Dla wielu mieszkańców świątynia jest symbolem duchowej siły Ślązaków i ich wytrwałości w podtrzymywaniu wiary
Najważniejsze informacje:
– Budowę rozpoczęto w 1927 roku; symboliczną inaugurację przeprowadzono 5 czerwca 1927.
– Konsekracja nastąpiła 30 października 1955 dzięki pracy wiernych i kleryków.
Wymiary:
– 101 metrów długości,
– 50 metrów szerokości,
– kubatura blisko 120 tys. metrów sześciennych,
– kopuła ma 64 metry.
